Hoi! Mijn naam is Elysa, ik ben de oprichter van De Pijnjournalist. In deze nieuwe rubriek neem ik jullie mee naar mijn ‘PijnPlek’ – of, beter gezegd: PijnPlekken. Daarna is het jouw beurt (als je dat wilt, natuurlijk). Dit artikel gaat over mijn zoektocht naar een verbeterde mentale gezondheid en hoe ik die vond (mede) dankzij antidepressiva.
In het kort wat algemene informatie over mij: ik ben 28 jaar, woon in Tilburg (maar ben ook vaak in Eindhoven bij mijn lieve partner en onze 2 katten). Ik hou van muziek, kleed me graag elke dag anders en werk al meer dan 5 jaar in de journalistiek.
Al mijn hele leven heb ik mentale problemen. Het was in eerste instantie lastig om daar de vinger op te leggen. Als kind kon ik mijn gevoelens (nog) niet onder woorden brengen. Toen dat eenmaal lukte, werd ik niet gehoord. Hulp zoeken – en überhaupt mentale problemen – was namelijk een groot taboe in mijn omgeving. Hierdoor raakte ik in mezelf gekeerd en in plaats van op een gezonde manier om te gaan met mijn emoties, leerde ik om ze te onderdrukken.
Kortsluiting in mijn brein
Uiteindelijk was ik begin 20 toen alle puzzelstukjes op hun plek begonnen te vallen, al zou dit proces nog jaren duren. Diep van binnen wist ik vaak wel: dit is niet wie ik écht ben. De echte Elysa is een opgewekt, gevoelig en creatief persoon. Maar dat kwam er vaak niet (volledig) uit. Ik werd overweldigd door allerlei prikkels en dan was het alsof er kortsluiting ontstond in mijn brein. Daarna voelde ik me vaak verschrikkelijk. Soms voelde ik helemaal niets meer.
PMS
Vanaf mijn puberteit lijd ik aan een Premenstrueel Syndroom. Dit is een stemmingsstoornis die verband houdt met de menstruatiecyclus. Zo voel ik mij vanaf de eisprong extreem depressief, ziekjes en vermoeid. Wanneer ik ongesteld word, trekt die ‘wolk’ in mijn hoofd langzaam weg. Het probleem is dat veel mensen (waaronder artsen) nog niet op de hoogte zijn van deze aandoening, waardoor het vaak lang duurt voordat iemand de juiste diagnose krijgt. Dit is erg vervelend, want PMS (of PMDD) heeft een enorme impact op je leven.
Ik weet dan ook nog goed dat ik als twintiger aanklopte bij de huisarts en zei dat ik mij slecht voelde door mijn hormonen. Zijn antwoord? “Dat kan helemaal niet.” Jaren later probeerde ik het nog een keer, bij een andere (vrouwelijke) arts. Zij zei: “Tja, dat hoort er nu eenmaal bij.”
Als iemand die bekend is met depressie en burn-out, weet ik dat dit er absoluut niet bijhoort. De moed zakte in mijn schoenen, maar ik merkte ook dat ik er behoorlijk klaar mee was. Ik wist namelijk dondersgoed hoe ik mij voelde! Gelukkig had ik inmiddels een goede psycholoog die zijn vak uitstekend verstond. Hij spoorde me dan ook aan om weer hulp te zoeken.
Een half jaar lang hield ik mijn cyclus bij en schreef ik elke dag netjes op welke klachten ik had. Daarin was duidelijk een patroon te zien: twee a drie weken voor mijn cyclus (hij duurde nogal lang toentertijd, mijn PMS-klachten daardoor ook) begon de ellende. Dit schema schoof ik onder de neus van mijn nieuwe huisarts. Al meteen was duidelijk dat ik deze keer een ‘goede’ had getroffen, want hij schrok behoorlijk toen ik vertelde dat ik al die tijd niet serieus genomen was. Hij belde ter plekke de gynaecoloog, waar ik twee weken later terecht kon.
Antidepressiva
Allerlei verschillende aandoeningen werden uitgesloten. Vervolgens stelde de gynaecoloog de diagnose PMS. Lastig, want blijkbaar zijn ook (nog) niet alle gynaecologen hiervan op de hoogte. De behandeling sloeg direct aan: ik begon met het slikken van SSRI’s tijdens de weken dat ik last had van PMS. Dit zijn een soort antidepressiva die de (her)-aanmaak van serotonine (een ‘geluksstofje’) stimuleren. Hierdoor worden ze vaak ingezet als middel tegen bijvoorbeeld depressies en PTSS. Wat veel mensen alleen niet weten, is dat ook mensen met PMS er bij gebaat kunnen zijn.
Sinds ik deze medicijnen slik, is mijn leven veranderd. Ik heb nog wel stemmingswisselingen tijdens mijn PMS-periode, maar ik kan hier beter mee omgaan. Inmiddels slik ik 24/7 antidepressiva, maar dit heeft deels te maken met mijn posttraumatische stressstoornis. Waarschijnlijk heb ik een chronisch serotoninetekort.
Een kans op leven
Waarschijnlijk is het nodig om de rest van mijn leven antidepressiva te blijven slikken. Zo zeg ik weleens: “ik ben eindelijk wie ik hoor te zijn!” En zo voelt het ook echt. Ik heb minder last van prikkels en het lijkt alsof alle informatie nu op de juiste manier binnenkomt bij me. Ook heb ik minder last van depressieve klachten.
Antidepressiva zijn voor mij (en vele anderen) geen ‘geluk uit een potje’, maar een kans op leven.
Tot slot: veel mensen denken dat antidepressiva een tijdelijk medicijn zijn. Dit is vaak zeker het geval, maar lang niet altijd. We hebben nog veel te winnen op het gebied van mentale gezondheid. Tenslotte zeg je ook niet tegen iemand met diabetes dat diegene het maar moet proberen zonder insuline, toch? Een psychiater kan jou helpen om deze afweging te maken.
Vermoed jij dat je misschien last hebt van PMS/PMDD?
In het nieuwe magazine De Pijnjournalist Vrouweneditie wordt hier aandacht aan besteed, o.a. door een interview met expert en ervaringsdeskundige Linda Balk van Stichting PMDD Nederland. Zo gaan we in op wat precies PMS is, maar ook wat het verschil is tussen PMS en PMDD.